Δεκαπενταύγουστος: Το «Πάσχα» του καλοκαιριού: Έθιμα και παραδόσεις στο Ν. Κοζάνης

 Η Κοίμηση της Θεοτόκου τον Δεκαπενταύγουστο, είναι το δίχως άλλο, μία από τις σημαντικότερες εορτές της Ορθοδόξου Εκκλησίας και παράδοσης από τα πρώτα Χριστιανικά χρόνια μέχρι σήμερα.

Η Παναγία, ένα πρόσωπο αγαπητό για κάθε Χριστιανό και στο οποίο προστρέχουν οι πιστοί σε κάθε πόνο επιζητώντας την παρηγοριά «Τῆς Παναγίας Ἀχράντου, Ὑπερευλογημένης, ἘνδόξουΔεσποίνηςἡμῶν Θεοτόκου καὶἈειπαρθένου Μαρίας».

Κάθε Αύγουστο χιλιάδες πιστών συρρέουν σε θαυματουργικά προσκυνήματα όπως αυτά τις Παναγίας Σουμελά στην Ημαθία, της Παναγίας της Τήνου και πολλά ακόμη, αποδίδοντας τιμές στο πρόσωπο της Θεομήτορος ,που καθιστούν την γιορτή λαμπρή και την κατατάσσουν στις τρεις σημαντικότερες της Εκκλησίας, μαζί με τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Μάλιστα λόγω της δεκαπενθήμερης νηστείας που καθιερώθηκε τον 7ο αι. και που ξεκινά από τη 1 Αυγούστου και ολοκληρώνεται στις 14,μαζί με τα πανηγύρια που λαμβάνουν χώρα σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, δικαίως ο Δεκαπενταύγουστος χαρακτηρίζεται ως το «Πάσχα» του καλοκαιριού.

Τα έθιμα και οι παραδόσεις με τις οποίες εορτάζεται στο Ν. Κοζάνης η Κοίμηση της Θεοτόκου ξεχωρίζουν πανελληνίως, με πιο χαρακτηριστικό το έθιμο των «Καβαλάρηδων» που αναβιώνει κάθε χρόνο σε χωριά της Κοζάνης, τον ιδιαίτερο εορτασμό της Κοιμήσεως στο ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας στο Μικρόκαστρο του δήμου Βοΐου, τον Τρανό Χορό στη Βλάστη και φυσικά το εξωκκλήσι της Παναγίας όπου είναι ίσως το μεγαλύτερο πανηγύρι μέσα στην πόλη.

Οι Καβαλάρηδες της Παναγιάς στη Σιάτιστα

 Ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία και αποτελούσε «ανάσα» για τους υπόδουλους Έλληνες, καθώς την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου, ένα άγραφο προνόμιο δινόταν από τους Τούρκους στους σκλαβωμένους Έλληνες, για μια ημέρα απόλυτης ελευθερίας. Από τότε μέχρι σήμερα, οι καβαλάρηδες των χωριών της Κοζάβνης στολίζουν τα άλογά τους περίτεχνα και συμμετέχουν στην περιφορά των εικόνων πολλών αγίων. Στην Καρυδίτσα, τον Κρόκο, την Ελάτη, τη Μεταμόρφωση και ιδιαίτερα στη Σιάτιστα, οι καβαλάρηδες συνοδεύουν τις εικόνες της Παναγίας με ιδιαίτερες τιμές το Δεκαπενταύγουστο. Ιδιαίτερα ξεχωρίζουν οι Σιατιστινοί Καβαλάρηδες που συνοδεύουν την ιστορική εικόνα της Παναγίας από την Ιερά Μονή Μικροκάστρου στην Σιάτιστα. Μετά την περιφορά της εικόνας, οι καβαλάρηδες γλεντούν με φαγοπότι και παραδοσιακή μουσική.

Ο Τρανός Χορός στη Βλάστη Εορδαίας

Χρόνια τώρα αναβιώνει κάθε Δεκαπενταύγουστο στην πανέμορφη και δροσερή Βλάστη στην Εορδαία το έθιμο του Τρανού Χορού όπου πιασμένοι χέρι –χέρι κάτοικοι και επισκέπτες δημιουργούν έναν μεγάλο κύκλο και τραγουδώντας και χορεύοντας στα λιβάδια της περιοχής για να γλεντήσουν τη γιορτή της Παναγιάς.

Το Πανηγύρι στο Ξωκλήσι της Παναγίας Κοζάνης 

Όλη, σχεδόν, η Κοζάνη μαζεύεται κάθε Δεκαπενταύγουστο στο Ξωκλήσι της Παναγίας  Κοζάνης, που βρίσκεται νότια της Κοζάνης. Ο κόσμος πολύς και το γλέντι ίσως ένα από τα μεγαλύτερα κατά τη διάρκεια της χρονιάς. Λίγο μετά τον Εσπερινό και αφού ψάλλουν τα Εγκώμια της Θεοτόκου, πλήθος πιστών παραμένει στον αύλειο χώρο της Εκκλησίας για να γλεντήσουν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες με παραδοσιακή μουσική και καλό φαγοπότι.

prlogos