Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2016

Θεία Λένα: Η αγαπημένη πολλών γενεών ελληνόπουλων

Κάποιοι από εμάς τρώγαμε το πρωινό μας ενώ ακούγαμε τη φωνή της Θείας Λένας να μας λέει τα παραμύθια της και να τελειώνει με το "Τώρα πέρσαε η ώρα, φεύγουμε και μεις παιδιά, και αύριο την ίδια ώρα, θα τα πούμε με χαρά"

Η «θεία Λένα» με τα κυματιστά μαλλιά και τα γαλανά μάτια πήρε στη συντροφιά της τα Ελληνόπουλα στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, για να τα αφήσει, ενηλίκους πια, το 1971.

«Εχω πάντα στο μυαλό μου την εικόνα της», λέει η κυρία Κροντηρά - Νασούφη, «θυμάμαι τα παιχνίδια μας, τις ώρες που περνούσαμε μαζί στους ραδιοθαλάμους... Μου έκαναν πάντοτε εντύπωση οι πρωτοποριακές ιδέες και ο δυναμισμός της. Ηταν από τις πρώτες γυναίκες που τόλμησαν να κρατήσουν το πατρικό τους όνομα πλάι στο όνομα του συζύγου τους».

Τόσο το «Μεταξά» όμως όσο και το «Κροντηρά» έμελλε να ξεχαστούν. Για τους μικρούς της φίλους ήταν πάντα η «θεία Λένα».

«Η ιδέα για το νέο της όνομα ανήκε στον Γιάννη Βουλπιώτη, τότε διευθυντή του ΕΙΡ, και στον σύζυγό της, τον ραδιοσκηνοθέτη Κώστα Κροντηρά. Δόθηκε σε αντιπαράθεση με τη "θεία Μπέρτα" του γερμανικού ραδιοφώνου και με το δεδομένο ότι ο πατέρας της ονομαζόταν Κωνσταντίνος».


 Βιογραφικό

Η Αντιγόνη Μεταξά (1905-1971) —η οποία έγινε ευρύτερα γνωστή και αγαπητή στα παιδιά με το ψευδώνυμο «Θεία Λένα»— ήταν παιδαγωγός και συγγραφέας.

Γεννήθηκε στην Αθήνα στα 1905. Πατέρα της ήταν ο Γεώργιος Μεταξάς από την Κεφαλονιά, καθηγητής που το 1904 ίδρυσε στον Πειραιά τη Σχολή Μεταξά και στα 1908 την μετέφερε στην Αθήνα στην οδό Δραγατσανίου και αργότερα στην Λεωφόρο Κηφισίας, Βας. Σοφίας σήμερα, απέναντι από τον Εθνικό Κήπο. Το σχολείο ονομάστηκε «Ελληνογαλλική Σχολή Αθηνών».

Η μικρή Αντιγόνη μεγάλωνε μέσα στο σχολείο του πατέρα της, που ήταν άνθρωπος με πολύ προοδευτικές αντιλήψεις.
Είχε φωτισμένους δασκάλους, όπως τον Γεράσιμο Σαλβάνο και τον Δημήτρη Ζήση.
Φοίτησε επίσης στο Αρσάκειο.
Στην απαγγελία είχε δάσκαλο τον Μάρκο Σιγάλα, δάσκαλο και της Κυβέλης.
Σαν τέλειωσε το σχολείο ο πατέρας της την έστειλε στο Παρίσι να σπουδάσει παιδαγωγικά.


Γυρίζοντας όμως αποφασίζει να φοιτήσει στη Δραματική Σχολή του Ελληνικού Ωδείου με διευθυντή τον Μανώλη Καλομοίρη και δάσκαλο τον Ευτύχιο Βονασέρα και τον Νίκο Παπαγεωργίου. Στο θεατράκι του Ελληνικού Ωδείου έπαιξε πολλούς ρόλους. Ανάμεσά σ' αυτούς το «Κουρέλι» και η «Νόρα».

Όταν έπαιξε τη «Στέλλα Βιολάντη» ο Ξενόπουλος έγραψε για αυτήν: " Προεξάρχει δε η διανοητικότης εκείνη, η οποία, βοηθούντων όλων των άλλων -σωματικής διαπλάσεως, νευρικής ιδιοσυγκρασίας, ευκινήτου φυσιογνωμίας, συμπαθητικής φωνής, σκηνικής ωραιότητος, μεγάλης μιμικής δυνάμεως- επιτρέπει εις την νεαράν καλλιτέχνιδα να εννοή τι παίζει, τι λέγει, τι κάμνει επάνω εις την σκηνήν και ν' αποδίδη αληθινόν, πραγματικόν, ολοζώντανον, το πρόσωπο που υποδύεται. Αυτός είναι ο νέος αστήρ, ο γλυκολάμπων τώρα εις τον ορίζοντα".
Συγχρόνως η Αντιγόνη ασχολείται με την δημοσιογραφία.

 Την επόμενη χρονιά , στα 1923, το "Εμπρός" γράφει: «Εις το Θέατρον Διονύσια, απ΄όπου η φωτογραφία, η Δις Αντιγόνη Μεταξά απαγγέλουσα με την ωραίαν φωνήν της τον θρήνον της Ηλέκτρας.» Τότε, το 1923, η Αντιγόνη παίρνει το δίπλωμά της από το Ελληνικό Ωδείο με χρυσούν αριστείον. Αμέσως μετά παίρνει μέρος στο θίασο Σπύρου Μελά, στο Θέατρο Τέχνης. Όμως στο  Ελληνικό Ωδείο είχε γνωρίσει ένα νέο συμφοιτητή της: Τον Κώστα Κροντηρά και αργότερα το ειδύλιο αυτό κατέληξε σε γάμο.

Η Αντιγόνη εξακολουθεί την καριέρα της στο Θέατρο. Πηγαίνει σε τουρνέ με τον Βεάκη ενώ ο Κώστας Κροντηράς αναλαμβάνει την Διεύθυνση της Σχολής Μεταξά. Σε λίγο γεννιέται το παιδί τους, η Λήδα. ΄Ετσι η Αντιγόνη σταματά το θέατρο. Όμως η αγάπη για αυτό δεν σταματά.

Το 1933 ιδρύει το «Θέατρο του Παιδιού», τον πρώτο ελληνικό θίασο για παιδιά· Δίνει τακτικά παραστάσεις: «Κοκκινοσκουφίτσα», «Χιονάτη», «Σταχτοπούτα». Συγχρόνως εκδίδει τα πρώτα της βιβλία και το 1938 αρχίζει να εργάζεται στον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών του ΕΙΡ, όπου από το 1942, ως Θεία Λένα, είχε την ευθύνη της εκπομπής «Η ώρα του παιδιού», την εκπομπή με την οποία θα μείνει στην ιστορία ως η κοσμαγάπητη Θεία Λένα του Ραδιοφώνου.

Παιδιά απ' όλη την Ελλάδα ακούνε τις εκπομπές της ενώ στην Ραδιοφωνία διοργανώνει γιορτές, τις  Χαρούμενες Κυριακές, όπως τις λέει όπου προσκαλεί τα παιδιά- ακροατές στις αίθουσες των ραδιοφωνικών θαλάμων του ΕΙΡ στο Ζάππειο για να ακούσουν παιδικές χορωδίες, και να παρακολουθήσουν χορούς, κουκλοθέατρο του Μπάρμπα Μυτούση, παιχνίδια, αινίγματα και χίλια δυό άλλα.

Στο Ζάππειο οργανώνει μαθήματα και διαγωνισμούς ζωγραφικής με τον Σπύρο Βασιλείου και μουσικής με τον  Μίνω Δούνια που μεταδίδονται και από τις εκπομπές της.

Τριάντα δύο ολόκληρα χρόνια εργάστηκε η Αντιγόνη Μεταξά στο ραδιόφωνο
και έκανε 4500 εκπομπές! 

Η πιο γνωστή ήταν η καθημερινή εκπομπή «Η Θεία Λένα στα Μικρά Παιδιά», που αργότερα ονομάστηκε «Καλημέρα Παιδάκια».
Κάθε πρωί, στις εννέα παρά τα παιδιά προσχολικής ηλικίας άκουγαν την εκπομπή της.
Έβγαλε επίσης 18 δίσκους με παραμύθια.

Παράλληλα, από το 1945 ασχολήθηκε με τη συγγραφή και την έκδοση λογοτεχνικών βιβλίων για παιδιά. Το 1947 ανέλαβε τη διεύθυνση των παιδικών εκδόσεων Αλικιώτη, όπου δημιούργησε σειρές βιβλίων, μεταξύ των οποίων και «Τα βιβλία της Θείας Λένας». Στο πλαίσιο της σειράς εκείνης -και με την εικονογράφηση του σπουδαίου Σπύρου Βασιλείου- εκδόθηκε και το βιβλίο Τον παληό καιρό. Με γλώσσα γλαφυρή και αφήγηση παραστατική, η Θεία Λένα, που ανέδειξε την ψυχαγωγία των παιδιών σε ζήτημα πρώτης γραμμής, αφηγείται γνωστά επεισόδια από την Παλαιά Διαθήκη με τον απολαυστικό τρόπο του παραμυθιού.

Στα 1948 κάνει την πρώτη έκθεση παιδικού βιβλίου. Συγχρόνως διευθύνει και  επιμελείται την σειρά παιδικών βιβλίων των εκδόσεων Αλικιώτη, πάνω από 200, γνωρίζοντας τη παγκόσμια λογοτεχνία στα παιδιά μέσα απ΄αυτά τα βιβλία και καλώντας τους πιο σημαντικούς έλληνες ζωγράφους να εικονογραφήσουν τόσο αυτή τη σειρά, όλο και τα δικά της βιβλία.

Η Νέα Εγκυκλοπαίδεια του παιδιού

Το 1967 κυκλοφορεί από τις εκδόσεις "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ" ΦΥΤΡΑΚΗΣ & ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΟΣ το πεντάτομο έργο της "Η ΝΕΑ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ" μια εγκυκλοπαίδεια που απευθύνονταν κυρίως σε παιδιά και αποτελούσε ενημέρωση του αντίστοιχου δίτομου έργου που είχε κυκλοφορήσει το 1953.

Όπως γράφει η ίδια, στο αντί προλόγου εισαγωγικό κείμενο, η εγκυκλοπαίδεια περιέχει θέματα που συμπληρώνουν τη σχολική ύλη του δημοτικού και των πρώτων τάξεων του Γυμνασίου (εξατάξιο τότε). Θεωρούσε επίσης ότι μία εγκυκλοπαίδεια για παιδιά θα έπρεπε να έχει ένα ομοιόμορφο ύφος πράγμα που, πολύ φυσικά, λείπει από τις περισσότερες εγκυκλοπαίδειες και λεξικά καθώς γράφονται από διάφορους συγγραφείς. Περιείχε επίσης αντί φωτογραφιών και χαρτών πάρα πολλά σκίτσα και απλοϊκές ζωγραφιές Ελλήνων ζωγράφων.

Το 1967 δημιούργησε το πρώτο παιδικό τηλεοπτικό πρόγραμμα που ονομαζόταν «Συντροφιά με τη Θεία Λένα». Τώρα τα παιδιά την έβλεπαν πια, και δεν άκουγαν μόνο την φωνή της.

​Από τα τέλη της δεκαετίας του '60 και ως τον θάνατό της το πρωινό της 16-10-1971, η «καλημέρα» της γέμιζε τα πρωινά μας από την ΥΕΝΕΔ.

Παρόλα αυτά η Θεία Λένα και οι εκπομπές της σε επανάληψη συντρόφευσαν για ακόμα 10 χρόνια απο τον θάνατό της τις επομενες γενιές κάθε μέρα στις  9:00 το πρωί ...

Η πολιτεία την τίμησε, με το Βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών και τα παιδιά την αγάπησαν.

Κόρη της Αντιγόνης Μεταξά και του Κώστα Κροντηρά ήταν η επίσης ραδιοφωνική παραγωγός Λήδα Κροντηρά, γνωστή από την παιδική εκπομπή "Καλημέρα παιδάκια".
H Λήδα Κροντηρά συνέχισε το έργο της, έχοντας παράλληλα ένα δικό της σημαντικό εκπαιδευτικό έργο.



Tο ''πρωϊνό ξύπνημα'' της θείας Λένας.









Λένα Δ. Πλόσκα


____________________________
πηγές: web - wikipedia

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου