Δευτέρα 13 Μαρτίου 2017

Που επέλεγαν να κατοικούν οι αρχαίοι πρόγονοί μας στην κοιλάδα του Αλιάκμονα

ΤΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΗΣ ΕΦΟΡΕΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ ΑΡΕΤΗ ΧΟΝΔΡΟΓΙΑΝΝΗ – ΜΕΤΟΚΗ

– Η ζωή στην κοιλάδα του μέσου ρου του Αλιάκμονα :
 Τα αποτελέσματα τριακονταετούς έρευνας


Για τριακοστή συνεχή χρονιά πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη η επιστημονική συνάντηση που αφορά στις ανασκαφές στη Μακεδονία και τη Θράκη, όπου έγιναν 89 ανακοινώσεις σχετικές με την αρχαιολογική έρευνα που διεξάγεται στον βορειοελλαδικό χώρο από την Καστοριά ως τον Έβρο. Για το σημαντικό αυτό αρχαιολογικό συνέδριο που έγινε στη Θεσσαλονίκη, με τίτλο «Το αρχαιολογικό έργο στη Μακεδονία και τη Θράκη», και τις σημαντικές εισηγήσεις που αφορούν την περιοχή, μίλησε στο ράδιοΛόγος  η Αρετή Χονδρογιάννη - Μετόκη, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κοζάνης.

Ειδικότερα, η κ. Χονδρογιάννη αναφέρθηκε στην εισήγησή της στην ζωή στην κοιλάδα του μέσου ρου του Αλιάκμονα, σημειώνοντας ότι πρόκειται για μια προσέγγιση μέσα από τα τοπογραφικά δεδομένα. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «έγινε μια προσέγγιση μέσα από τα τοπογραφικά δεδομένα από άλλες πλευρές. Πρόκειται για μια 30ετή έρευνα που διεξάγω από το 1986 και έχουν περισυλλεγεί πάρα πολλές αρχαιότητες. Έχουν εντοπιστεί πάνω από 300 αρχαιολογικοί χώροι σε όλη την κοιλάδα του Αλιάκμονα, με επίκεντρο την παραλίμνια περιοχή». Οι εν λόγω έρευνες επιτρέπουν στους επιστήμονες να κάνουν μελέτες για τον χαρακτήρα των κοινωνιών που αναπτύχθηκαν , τα αγγεία και τα σπίτια που χρησιμοποιούσαν κ.α. Όλα αυτά τα ευρήματα είναι στο στάδιο της προδημοσιεύσης.

Φαράγγι Μεσιανής.
Αποθηκευτική κατασκευή της Τελικής Νεολιθικής
 ή (πιθανότατα) της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού.
Επίσης, κατατέθηκαν τα πορίσματα μιας μελέτης, που έχει κοινωνικό χαρακτήρα, σε μια προσπάθεια, όπως τόνισε η ίδια, να προσεγγιστούν οι κοινωνίες που κατοικούσαν στην κοιλάδα διαχρονικά, από την νεολιθική αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, μέσα από τις χωρικές τους επιλογές. Η μελέτη έγινε με βάση τα γεωλογικά χαρακτηριστικά των θέσεων που επιλέγουν ανά χρονική περίοδο για κατοίκηση και με βάση πόσο καθαρός είναι ο χώρος, ή αν ιδρύουν τους οικισμούς πάνω σε περιοχές που ξανα – κατοικήθηκαν.
Αυτές είναι οι παράμετροι που μελετήθηκαν, μέσω ερμηνειών στον υλικό πολιτισμό μέσα από χωρικές επιλογές. «Για να ερμηνεύσουμε όλα τα στοιχεία που συνθέτουν έναν πολιτισμό θα πρέπει να βρούμε τις ιδεολογικές αρχές και αντιλήψεις που κρύβονται πίσω από τις επιλογές, με βάση συγκεκριμένες αντιλήψεις που την προσεγγίζουν», τόνισε.

Η έρευνα έδειξε ότι υπάρχουν δύο βασικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των οικισμών. Όπως σημείωσε: «Κάποιες περιόδους επιλέγουν να κατοικούν σε χαμηλές εκτάσεις και κάποιες άλλες επιλέγουν να κατοικούν σε υψηλούς λόφους.

Οι περίοδοι που συνδέονται με την πρώτη ομάδα είναι η αρχαιότερη και μέση νεολιθική αλλά και αργότερα στην εποχή χαλκού ακόμη και στη ρωμαϊκή.

Στις υπόλοιπες όπως τη νεότερη εποχή, την ύστερη εποχή χαλκού ή την ελληνιστική επιλέγουν να κατοικούν σε ψηλούς λόφους. Για ποιο λόγο γίνεται αυτό; Υπάρχουν λόγοι που συνδέονται με το κλίμα ή πολιτικούς λόγους; Εμείς λέμε ότι είναι θέμα ιδεολογίας και από αντιλήψεις με πόσο ανοιχτή ή κλειστή ήταν η κοινωνία, πόσοι κίνδυνοι υπήρξαν από εισβολείς κ.α.», τόνισε χαρακτηριστικά η κ. Χονδρογιάννη. Επίσης, έδωσε παραδείγματα παρόμοιων οικισμών όπως η Μεγάλη Ράχη Αιανής, ο Άγιος Ελευθέριος Κοζάνης , η παραλίμνια περιοχή Ρυμνίου, στη Μεσσιανή, είναι παραλίμνιοι οικισμοί σε ψηλούς λόφους. Από την άλλη, στην Καισαρειά, στα Σέρβια δίπλα στη Γέφυρα, στις Γούλες, στα Κρανίδια έχουμε οικισμούς που έγιναν χαμηλότερα.

Σε κάποιες εποχές επέλεγαν όλοι να κατοικούν σε υψηλούς λόφους, ανά εποχή, σημείωσε η ίδια, ανάλογα με τις ιδεολογικές αντιλήψεις που επικρατούσαν την εποχή εκείνη. Επίσης, μια βασική διαφοροποίηση, είναι ότι κάποιοι επεδίωκαν τη σύνδεση με το παρελθόν και κάποιοι όχι, διαφοροποιώντας τη νεολιθική εποχή από όλες τις άλλες. Στη νεολιθική επέλεγαν σύνδεση με το παρελθόν και σε όλες τις άλλες εποχές άλλαζαν εποχή κατοίκησης», σημείωσε η ίδια.

Βαρεμένοι Γουλών. Δάπεδο κτίσματος της Μέσης Νεολιθικής
και λάκκοι της Μέσης και Νεότερης Νεολιθικής περιόδου.
Παλιοκαστανιά Σερβίων. Πιθεώνας της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου.


Πρωϊνός Λόγος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου