Τεχνική (... τεχνολογική) εκπαίδευση και οκτάμηνα της ΔΕΗ

Της Σοφίας Απαζίδου

Είμαστε όλοι σε κατάσταση «μέθης» από τις ψυχολογικές πιέσεις που δεχόμαστε καθημερινά μέσω των κεντρικών ΜΜΕ και των επιταγών της κυβέρνησης.
Βιώνουμε τις δυσκολίες της κατάστασης από τις περικοπές που γίνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα, από το χρονικό σημείο που η χώρα μπήκε στο ΔΝΤ, από τις έκτακτες εισφορές που ζητάει το κράτος κατά καιρούς, από το κλείσιμο των εμπορικών καταστημάτων και από το πλήθος των ανέργων όλων των ηλικιών που εμφανίζεται αυξανόμενο στις περιοχές όπου ζούμε.
Κατά βάση οι ασχολίες στην περιοχή της Εορδαίας ήταν γεωργοκτηνοτροφικές μέχρι το χρονικό σημείο δημιουργίας των εργοστασίων της ΑΕΒΑΛ και της ΔΕΗ (με αναγκαστικές απαλλοτριώσεις των αγροτικών εκτάσεων πολλών χωριών σε σημείο μετεγκατάστασής τους). Από εκεί και ύστερα μπορούμε να αναφερόμαστε στη βιομηχανική εργασία ως κύρια απασχόληση των κατοίκων της περιοχής και στις βιομηχανικές μονάδες ως τον κύριο μοχλό ανάπτυξης.

Σίγουρα υπάρχει αντίλογος για την μονόπλευρη απασχόληση των κατοίκων και είναι μεγάλες οι ευθύνες της κεντρικής πολιτικής σκηνής σε συνδυασμό με την τοπική αυτοδιοίκηση.

Η αγορά εργασίας της περιοχής συνδέεται άμεσα με τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (και με την τριτοβάθμια μιας και τμήματα του ΤΕΙ Κοζάνης αλλά και του Πανεπιστημίου της Δυτικής Μακεδονίας είναι σχετικά με τις ειδικότητες που έχει ανάγκη η ΔΕΗ). Η αναφορά μας δεν γίνεται τόσο για τα συμβατικά τμήματα και τις τεχνικές ειδικότητες που λειτουργούν στα πρωινά Επαγγελματικά Λύκεια, όσο για τα τμήματα που σχετίζονται με τεχνικές ειδικότητες και αναφερόμαστε στο Εσπερινό Επαγγελματικό Λύκειο Πτολεμαΐδας (γιατί οι μαθητές εκεί είναι εργαζόμενοι και ενήλικες). Θα μπορούσε λοιπόν να δει εκεί ότι οι εγγραφές στα τμήματα μηχανολόγων, οχημάτων και ηλεκτρολόγων στην Δευτέρα τάξη έχουν ξεπεράσει τις 120 ενώ όλο το σχολείο ξεπερνάει τους 350 μαθητές.
Ρεκόρ ίσως για τα δεδομένα του ίδιου του σχολείου και της περιοχής γενικότερα. Στο σημείο αυτό θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς τι συμβαίνει … αλλά ανάμεσα σε πολλές απόψεις θα ακούσει και την άποψη που μεταφέρουν οι νέοι εγγραφόμενοι μαθητές στους καθηγητές τους.
« το πτυχίο της μηχανολογίας μας χρειάζεται για να μπούμε στα οχτάμηνα που προκηρύσσει η ΔΕΗ». Και εδώ θα σκεφτόταν κάποιος: σε ποιο χρονικό ορίζοντα δηλαδή; Μετά τρία χρόνια; (τέσσερα τα έτη για την απόκτηση πτυχίου στο εσπερινό λύκειο, τρία αν εισαχθείς στο τμήμα με απολυτήριο ή είσαι κάτοχος άλλης ειδικότητας). Και με ποιες προοπτικές, όταν σήμερα ακούγονται σενάρια πώλησης των μονάδων της ΔΕΗ (Αμυνταίου, ορυχείων Βεύης κ.α.). Ή όταν λέμε ΔΕΗ από ένα σημείο και πέρα θα εννοούμε μόνο τις εργολαβίες που μπορεί να προσλαμβάνουν εργαζόμενους με μισθούς πείνας και αυξημένα ωράρια;

Τα ερωτήματα πολλά και οι απαντήσεις δίνονται από τον οποιοδήποτε παρακολουθεί την επικαιρότητα της περιοχής σε συνδυασμό με το γενικό κλίμα που επικρατεί στην χώρα.
Ποιος όμως είναι αυτός που μπορεί να πει σε έναν πολίτη μην ελπίζεις, μην προσπαθείς για το καλύτερο, μην προσπαθείς για το μέλλον σου.
Από την άλλη, είναι δύσκολο όταν σβήνει το όνειρο στο τέλος της προσπάθειας. Η σωστή αποκωδικοποίηση των οιωνών των καιρών ίσως είναι ο μόνος σύμμαχός στις μέρες που ζούμε.
Στην δική μας περίπτωση θα μπορούσαν να αναφερθούν δύο ενδεικτικά μηνύματα των καιρών για την περιοχή μας τα οποία πρέπει να μελετηθούν σοβαρά από τους ενδιαφερόμενους. Και ποια είναι αυτά;
Τις τελευταίες μέρες έγινε αρκετός λόγος για τους 22 απολυμένους εργαζόμενους του ΑΗΣ Πτολεμαΐδας από τον καινούριο εργολάβο.
Οι πληροφορίες μας λένε ότι οι εργαζόμενοι αυτοί είχαν το λιγότερο δέκα χρόνια εργασίας. Το αντικείμενο τους το γνώριζαν πολύ καλά και οι εργολάβοι που αναλάμβαναν κάθε φορά την εργολαβία χρησιμοποιούσαν τους ίδιους.
Σήμερα ο νέος εργολάβος απέλυσε τους παλιούς εργαζόμενους και στη θέση τους προσέλαβε άλλους, τους οποίους και μετέφερε από μία φιλική γειτονική πόλη.
Το πρόβλημα που προκύπτει είναι ηθικό γιατί νομικά είναι κατοχυρωμένος ο εργολάβος να προσλάβει όποιον θέλει χωρίς καμία κύρωση και είναι λογικό.
Όμως τα ερωτηματικά που προκύπτουν όπως: η τεχνογνωσία που αποκτά ένας εργαζόμενος μέσα από τα έτη εργασίας δεν είναι απαραίτητη από ένα σημείο και ύστερα στο οργανόγραμμα μιας επιχείρησης;
Ποιο είναι το κόστος για την επιχείρηση όταν εναλλάσσει εργαζόμενους με πείρα με άλλους νέους;
Ποιο είναι το κόστος για τον έμπειρο εργαζόμενο που απολύεται.
Πού πρέπει να στραφεί ο απολυμένος εργαζόμενος για να διεκδικήσει την εργασία και το μέλλον του; αυτή θα είναι η τύχη των εργαζομένων σε εργολάβους;
ποια είναι η λογική του να απολύεις το υφιστάμενο προσωπικό και να προσλαμβάνεις νέο;
Ποια είναι τα αίτια μιας τέτοιας απόλυσης;
Ποια είναι τα μηνύματα που παίρνει η ευρύτερη κοινωνία από την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ και την αύξηση των εργολάβων στα ορυχεία και τους ΑΗΣ.
Στο ίδιο πλαίσιο κινείται και το δεύτερο σημείο το οποίο θα δούμε παρακάτω, ως ενδεικτικό μελλοντικών καταστάσεων.

Φημολογίες, λοιπόν, του περσινού χειμώνα για μείωση των οκταμήνων της ΔΕΗ αναζωπυρώνονται πάλι τελευταία και δεν είναι καπνός χωρίς φωτιά σύμφωνα με τη λαϊκή ρήση.
Κάθε χρόνο υπήρχαν περίπου 1000 οχταμηνίτες στην περιοχή. Παλαιότερα βέβαια ήταν πολύ λιγότεροι γιατί υπήρχε αρκετό μόνιμο προσωπικό. Από νωρίς στην δεκαετία του 2000 όμως άρχισε η συρρίκνωση του μόνιμου προσωπικού και άρχισε ο αριθμός των εργολάβων να αυξάνεται όπως και οι θέσεις των εκτάκτων. Οι σημερινές συνθήκες όμως και πάλι ευνοούν την μείωση των θέσεων των οκταμήνων και την παράλληλη αύξηση του αριθμού των εργολάβων. Οι αιτίες μείωσης των θέσεων των οκταμήνων είναι ορατές και δικαιολογούνται από τις σημερινές οικονομικές καταστάσεις. Οι συνέπειες όμως που θα έχουν για την περιοχή θα είναι καταστρεπτικές. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι τα χρήματα των οκταμηνιτών συντηρούσαν πέρα από τις οικογένειες τους και ένα μέρος του εμπορικού κόσμου της περιοχής.
Κλείνοντας θεωρούμε ότι τα δύο παραπάνω περιστατικά είναι άξια να διεκδικήσουν το ενδιαφέρον όλων όσων ενδιαφέρονται για την εργασιακή τους πορεία στην περιοχή αλλά και να μας προβληματίσουν για τον τρόπο αντιμετώπισης ορισμένων σημαντικών καταστάσεων.