το Σάββατο 1 Ιουνίου, στην αίθουσα του Κοβενταρείου, ημερίδα
με θέμα:
«Ιστορικές προβολές και σύγχρονες προκλήσεις της εκπαίδευσης στη Δυτική Μακεδονία».
Η εκδήλωση εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο δραστηριοτήτων της Eταιρείας για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με την επιστημονική έρευνα στους τομείς του Πολιτισμού και της Ιστορίας της Δυτικής Μακεδονίας καθώς και για την
αναγκαιότητα διασύνδεσης του ιστορικού γενομένου με την κοινωνική
συγχρονικότητα και εξέλιξη.
Την έναρξη της ημερίδας κήρυξε ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας Δυτικομακεδονικών Μελετών, Καθηγητής Κωνσταντίνος Ντίνας, ο οποίος αναφέρθηκε στον σκοπό ίδρυσης της Εταιρείας επισημαίνοντας, παράλληλα, τη σημασία ανάδειξης της Ιστορίας και του Πολιτισμού της περιοχής της Δυτικής Μακεδονίας για τη διαμόρφωση της ταυτότητας και της αυτογνωσίας των πολιτών της.
Χαιρετισμούς απηύθυναν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος, ο Αντιπεριφερειάρχης Κοζάνης Γιάννης Σόκουτης, που εκπροσώπησε τον Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας Γιώργο Δακή και, εκ μέρους του Δήμου Κοζάνης, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Χάρης Γελαδάρης.
Στο πρώτο μέρος της ημερίδας παρουσιάστηκαν επιστημονικές έρευνες μελών της Εταιρείας που εστιάζουν στην ιστορία της Εκπαίδευσης και της Παιδείας στον χώρο της Δυτικής Μακεδονίας.
Ο Χαρίτων Καρανάσιος, ερευνητής της Ακαδημίας Αθηνών, ανέλυσε το πλαίσιο ανάπτυξης της εκπαίδευσης στη Δυτική Μακεδονία από τον 16ο έως τον 19ο αιώνα, αναδεικνύοντας την καθοριστική συμβολή της αστικής τάξης και των εμπόρων της περιοχής στη μεγέθυνση και την ποιοτική αναβάθμιση του σχολικού δικτύου.
Στην εθνική διάσταση της εκπαίδευσης, όπως αυτή φανερώνεται σε Προγράμματα και Κανονισμούς των σχολείων της Δυτικής Μακεδονίας στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα, αναφέρθηκε με την εισήγησή του ο Μανόλης Μυλωνάς, Διοικητικός Υπάλληλος στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.
Την αναδιήγηση της συμβολής των Αδελφών Αργυριάδη, Σιατιστινών δημοσιογράφων, λογίων και εκπαιδευτικών, στην πνευματική και εκπαιδευτική κίνηση του Νέου Ελληνισμού επιχείρησαν, μέσω ανέκδοτων πρωτογενών πηγών οι Αναστάσιος Δάρδας, πρώην Περιφερειακός Διευθυντής Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας, και Καλλιόπη Μπόντα, εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Με την εισήγησή της η Μαρία Μαλούτα, εκπαιδευτικός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ανέδειξε τη σπουδαία εκπαιδευτική δραστηριότητα της Κοινότητας της Κοζάνης στην ύστερη οθωμανική περίοδο, στην οποία συγκροτείται ένα αξιόλογο δίκτυο από σχολεία και παρθεναγωγεία διαφόρων βαθμίδων.
Αναφορικά με την εκπαίδευση στη Δυτική Μακεδονία στον 20ο αιώνα, ο Γιάννης Μπέτσας, Επικ. Καθηγητής στο Π.Δ.Μ., ανέδειξε ως χαρακτηριστικά του μαθητικού πληθυσμού της περιοχής την υπερεκπαίδευση, τις αξιόλογες επιδόσεις όπως και τη ραγδαία μείωσή του.
Ως διαχρονικό χαρακτηριστικό στοιχείο της εκπαιδευτικής συμπεριφοράς των κατοίκων της Δυτικής Μακεδονίας προκύπτει, ωστόσο, ότι οι μαθητές συνηθίζουν να αξιοποιούν τα εκπαιδευτικά τους επιτεύγματα ως διαβατήριο κοινωνικής κινητικότητας, που τους οδηγεί μακριά από τον τόπο καταγωγής τους.
Η Χρυσούλα Βοσκοπούλου, Αν. Προϊσταμένη Διεύθυνσης Ανάπτυξης ΠΕ Φλώρινας, αναφέρθηκε σε διδακτήρια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στον Νομό Φλώρινας την περίοδο του Μεσοπολέμου τα οποία έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα μνημεία αρχιτεκτονικής και, τα περισσότερα από αυτά, κοσμούν και σήμερα τους οικισμούς όπου κτίστηκαν.
Ακολούθως, ο Γιάννης Μπουνόβας, εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, παρουσίασε τα ερευνητικά δεδομένα που προκύπτουν σχετικά με τη λειτουργία των Διδασκαλείων Κοζάνης στο διάστημα 1914-1935, τα κοινωνικά χαρακτηριστικά και τη σχολική πορεία των μαθητών τους, όπως και τη γενικότερη συμβολή των συγκεκριμένων ιδρυμάτων στην εκπαίδευση των δημοδιδασκάλων, των δημοδιδασκαλισσών και των νηπιαγωγών της περιοχής.
Το πρώτο μέρος της ημερίδας ολοκληρώθηκε με την εισήγηση της Μαρίας Βατάλη, εκπαιδευτικού της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, η οποία παρουσίασε μία πρόταση διδακτικής αξιοποίησης της ιστορίας της εκπαίδευσης στη Σιάτιστα ως ενδεικτικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η τοπική ιστορία μπορεί να δώσει το έναυσμα για δημιουργική ενασχόληση των μαθητών με το μάθημα της ιστορίας, μέσω της βιωματικής μάθησης και της χρήσης σύγχρονων Τεχνολογιών Πληροφρίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ).
Στο δεύτερο μέρος της ημερίδας ακολούθησε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συζήτηση στρογγυλής τράπεζας για τις εκπαιδευτικές προκλήσεις στην περιοχή, με συμμετέχοντες θεσμικούς εκπροσώπους της εκπαίδευσης και επιστημονικών φορέων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.
Το πλαίσιο της συζήτησης έθεσε ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Ντίνας, παρουσιάζοντας τις διαφορετικές ιδεολογικές και φιλοσοφικές προσεγγίσεις της εκπαίδευσης στη σύγχρονη εποχή, που κινούμενες στο δίπολο «όραμα ή ρεαλισμός;» δίνουν έμφαση είτε στην «οικονομίστικη» και εργαλειακή έννοια της γνώσης και τη σύνδεσή της με την απασχολησιμότητα είτε στην καλλιέργεια αξιών και στάσεων, επιλογή που στοχεύει στην ανάπτυξη της αλληλεγγύης και της ένταξης του υποκειμένου στον κοινωνικό και πολιτισμικό του χώρο.
Με βάση τα παραπάνω, το καίριο ζήτημα που προκύπτει ως προς τη διαμόρφωση της εκπαιδευτικής πολιτικής είναι αν η Παιδεία έχει τη δυνατότητα να συνθέσει τις προσεγγίσεις αυτές και αν δύναται να αναλάβει να κατευθύνει την αλλαγή της κοινωνίας και προς ποια κατεύθυνση.
Ο Καθηγητής Πέτρος Πατιάς, Αντιπρόεδρος της Δ.Ε. του Π.Δ.Μ., αναφέρθηκε στις σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Ίδρυμα, έπειτα από τις εξελίξεις που διέγραψε για την Ανώτατη Εκπαίδευση το σχέδιο «Αθηνά» και από την αποτύπωση της νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής «Ευρώπη 2020».
Συγκεκριμένα, επισήμανε πως ο αγώνας είναι συνεχής και στοχεύει στη δημιουργία κρίσιμης φοιτητικής μάζας τόσο στη Φλώρινα όσο και στην Κοζάνη, στην εξασφάλιση πόρων που θα επιτρέψουν τη μερική αυτοχρηματοδότηση του Πανεπιστημίου, στην παροχή πτυχίων που αντιστοιχούν σε αναγνωρισμένα επαγγελματικά δικαιώματα, στην επικαιροποίηση των γνώσεων μέσω της διά βίου μάθησης και στην εξειδίκευση σε μεταπτυχιακό επίπεδο σε τομείς αιχμής. Επεσήμανε δε πως το Πανεπιστήμιο οφείλει να συνεχίσει τη λειτουργία του με ρεαλισμό αλλά και με όραμα για το μέλλον, ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες της ακαδημαϊκής του κοινότητας αλλά της τοπικής κοινωνίας, βάσει των ιδιαίτερων κοινωνικοοικονομικών της χαρακτηριστικών και των συγκριτικών της πλεονεκτημάτων.
Με την παρέμβασή του ο Πρόεδρος του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Καθηγητής Νικόλαος Ασημόπουλος, επεσήμανε ότι αποτελεί επιτακτική ανάγκη να αξιοποιηθεί το αξιόλογο μαθητικό δυναμικό της Δυτικής Μακεδονίας προς όφελος της περιοχής. Πρότεινε τη συνεργασία όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης της Δυτικής Μακεδονίας (πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας, τριτοβάθμιας), της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων αρμόδιων φορέων σε ένα συλλογικό συντονιστικό όργανο στρατηγικού σχεδιασμού της εκπαίδευσης, που θα προωθήσει συνέργειες στην παρεχόμενη παιδεία, με απώτερο στόχο τη βελτίωση της εκπαίδευσης και της διά βίου μάθησης και τη συσχέτισή τους με την ανάπτυξη της περιοχής.
Ο Ιωάννης Σούλιος, εκπροσωπώντας την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Δυτικής Μακεδονίας, επεσήμανε πως το συγκεντρωτικό σύστημα διοίκησης και οργάνωσης της ελληνικής εκπαίδευσης δεν παρέχει πολλές δυνατότητες ευελιξίας στα σχολεία, ώστε αυτά να σχετιστούν ενεργά με τις κοινότητες στις οποίες λειτουργούν και να δώσουν ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα σε ζητήματα τοπικής ιστορίας και πολιτισμού.
Τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα, όμως, δίνουν αρκετές ευκαιρίες να αλλάξει αυτή η πραγματικότητα. Τόνισε την αναγκαιότητα η εκπαίδευση να μπορεί να ανταποκρίνεται στη φυσιογνωμία του κάθε τόπου υποστηρίζοντας, παράλληλα, πως η εκπαιδευτική ανάπτυξη είναι αλληλένδετη με την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη μιας περιοχής.
Στη δική του εισήγηση ο Αθανάσιος Κακάλης, Πρόεδρος της Δ.Ε. του ΤΕΕ/Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας, αντιμετώπισε με κριτική διάθεση τα διλήμματα που θέτει η σύγχρονη φιλοσοφική θεώρηση της εκπαίδευσης, επισημαίνοντας πως η παιδεία οφείλει πρώτιστα να υπηρετεί τον άνθρωπο και να ικανοποιεί το σύνολο των αναγκών του. Αν αυτό επιτυγχάνεται, τότε διαμορφώνονται ολόπλευρες προσωπικότητες που υπηρετούν τα κοινωνικά σύνολα στα οποία ανήκουν. Στη συνέχεια, τάχθηκε υπέρ της επανασύστασης ενός επιπέδου Ανώτερης Εκπαίδευσης, ώστε να προκύψουν τα ενδιάμεσα επαγγελματικά στελέχη που έχει ανάγκη η κοινωνία και η οικονομία για την εφαρμογή πιστοποιημένων γνώσεων.
Βάσει των εισηγήσεων, των τοποθετήσεων και της ενδιαφέρουσας συζήτησης που ακολούθησε στο πλαίσιο της Ημερίδας προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:
- Η σχέση της τοπικής με την κεντρική εξουσία πρέπει να τεθεί σε νέα βάση, ώστε η Περιφέρεια να διεκδικήσει από την κεντρική εξουσία το δικαίωμα να σχεδιάζει το μέλλον προς όφελος του τόπου με κριτήριο τις ιδιαιτερότητές της.
- Απαιτείται συντονισμός των διαφόρων βαθμίδων της εκπαίδευσης στη Δυτική Μακεδονία και συνεργασία με άλλους κοινωνικούς φορείς, ώστε να προταθεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο στρατηγικού σχεδιασμού και να αναληφθούν πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της εκπαίδευσης και τη διασύνδεσή της με τις τοπικές κοινωνίες.
- Υπάρχει, τέλος, σαφής αναγκαιότητα οι μαθητές της Δυτικής Μακεδονίας να μάθουν την ιστορία και τον πολιτισμό της περιοχής, ώστε να διαμορφώσουν την κοινωνική και πολιτισμική τους ταυτότητα, να αποκτήσουν αυτοσυνειδησία και να αποτελέσουν τους μελλοντικούς ενεργούς πολίτες του τόπου τους που θα είναι σε θέση να συνδυάζουν αρμονικά το τοπικό με το παγκόσμιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου