Η Καθαρή Δευτέρα παλιά…

Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της νηστείας του Πάσχα. Από τους λαογράφους θεωρείται ο επίλογος των βακχικών εορτών της Αποκριάς, οι οποίες ουσιαστικά αρχίζουν την Τσικνοπέμπτη και τελειώνουν την Καθαρά Δευτέρα.

Παλιά στον Κρόκο εκείνη την ημέρα οι άνδρες δεν εργαζόντουσαν καθόλου ,ήταν μεγάλη γιορτή .Άλλωστε ήταν κουρασμένοι από το ξενύχτι και την οινοποσία της μεγάλης αποκριάς . Μόνη τους υποχρέωση ήταν η περιποίηση των ζώων και το κουβάλημα του νερού από τον Λάκκο .

Για τις γυναίκες όμως κάτι τέτοιο δεν ίσχυε. Σε κάθε νοικοκυρόσπιτο τα θηλυκά όλων των ηλικιών ,τότε ζούσαν δυο και τρείς οικογένειες σε ένα σπίτι, πρωί πρωί έπρεπε να καθαρίσουν όλα τα μαγειρικά τους σκεύη , «τα αγκιά», από κάθε ίχνος λίπους.
Καθάριζαν τα ταψιά , «τα σνιά» , τα «γκιούμνια», τα «τενζερέδια», τα πιάτα, τα «χλιάρια» ,τα χαλκώματα, τα « τσκάλια» ,τα πήλινα και ότι άλλο είχαν χρησιμοποιήσει αυτές τις ημέρες για τις γιορτές. Κατέβαζαν ακόμα από τα ράφια της κοινής τους κουζίνας και αυτά που δεν πολυχρησιμοποιούσαν και τα έπλεναν .Πλένανε ακόμα και το «σκαφίδι» που δεν είχε λίπος αλλά έπρεπε να πλυθεί και αυτό για να είναι καθαρό και πάντα γεμάτο.
Τα καθαριστικά τους ήταν ζεστό σταχτόνερο ή λεπτή άμμος και αργότερα προστέθηκε και το πράσινο σαπούνι που το λιώνανε σε μια κατσαρόλα. Τα απλώνανε μετά στον ήλιο μέσα στον « νουβρό» ,στην αυλή του σπιτιού τους δηλαδή, για να στεγνώσουν , για να δουν οι γειτόνισσες πόσα καλούδια έχουν και τι προκομμένες νοικοκυρές είναι .
Αποκαμωμένες όταν τελείωναν έτρωγαν λίγες ελιές , πράσα ωμά , χαλβά, νερόβραστα φασόλια και κυρίως άζυμο ψωμί , την λαγάνα που την είχαν ζυμώσει μόνες τους .
Ξεκινούσε η μεγάλη νηστεία για το Πάσχα και έπρεπε να γίνει ο καθαρισμός της ψυχής και του σώματος ,μαζί με αυτά γινόταν και ο καθαρισμός των «αγκιών» . Έτσι όλα ήταν έτοιμα για την μεγάλη γιορτή του Πάσχα που ακολουθούσε.



 Κείμενο Ιωάννα Κύρου

prlogos