Αλλά δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάς ότι πάνω απ' όλα είσαι ένα ον εφήμερο και με περιορισμένες δυνατότητες ..
"memento mori"
Η λατινική φράση "memento mori" σημαίνει "να θυμάσαι ότι είσαι θνητός".
Λέγεται ότι την ώρα της στέψης των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, υπήρχε πάντα κάποιος που επαναλάμβανε στον αυτοκράτορα τη φράση «Memento Mori», που σημαίνει «θυμήσου το θάνατο». Αυτό γινόταν για να του υπενθυμίσει την θνησιμότητά του, ώστε να τον αποτρέψει από το να είναι άδικος και αλαζόνας.
Κατά τον Μεσαίωνα η φράση επανήλθε με ιδιαίτερη έμφαση στην θεία απόφαση και την σωτηρία της ψυχής. Για τον χριστιανισμό, η προοπτική του θανάτου χρησιμεύει για να τονίσει την κενότητα των απολαύσεων, της πολυτέλειας, καθώς και των ανθρώπινων επιτευγμάτων.
Η πιο ενδιαφέρουσα όμως επανεμφάνιση της φράσης έγινε κατά την Βικτωριανή εποχή, όπου η ανακάλυψη το 1839 της δαγκεροτυπίας (της πρώτης πρακτικής και εμπορικής φωτογραφικής διαδικασίας) μετέτρεψε την προσωπογραφία σε κάτι κοινό και προσιτό, ακόμα και ανάμεσα στους ανθρώπους που δεν μπορούσαν να πληρώσουν το αντίτιμο ενός ζωγραφικού πορτραίτου.
Στην κουλτούρα της Βικτωριανής εποχής, η φωτογραφία, συνδέεται όμως και με τον θάνατο. Η φωτογράφιση των αγαπημένων προσώπων αμέσως μετά το θάνατο τους είναι μια συνήθεια που εξαπλώνεται, γρήγορα, ανάμεσα σε όλες τις κοινωνικές τάξεις και σύντομα γίνεται έθιμο και σε πολλές άλλες χώρες εκτός από τη Βρετανία. Στην Αμερική, τέτοιες φωτογραφίες συνηθίζονταν μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα σε κάποιες περιοχές.
Αυτές οι φωτογραφίες αρχικά, χρησίμευαν λιγότερο ως ανάμνηση του νεκρού και περισσότερο ως υπενθύμιση προς τους ζωντανούς συγγενείς της θνητής τους υπόστασης. Μια υπενθύμιση δηλαδή για το γεγονός ότι ανεξάρτητα με τη ζωή του καθενός, όλοι θα έχουμε μια κατάληξη. Και θα είναι για όλους η ίδια. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που αυτό το φαινόμενο ονομάστηκε «Memento Mori».
Η παιδική θνησιμότητα, στη διάρκεια της Βικτωριανής περιόδου, αυξάνεται κατακόρυφα και η «μετα-θάνατον» φωτογραφία, είναι συχνά η μόνη φωτογραφία που η οικογένεια έχει απο το παιδί της. Λίγα χρόνια μετά, η ανακάλυψη του αρνητικού, δίνει τη δυνατότητα των πολλαπλών αντίτυπων και έτσι όλοι οι συγγενείς μπορούσαν να έχουν την τελευταία φωτογραφία του αγαπημένου τους.
Οι νεκροί τοποθετούνταν σε φυσικές πόζες με ειδικούς νάρθηκες για να φαίνεται ότι κάθονται ή ότι στέκουν μαζί με τους συγγενείς τους. Τα βρέφη έδειχναν να ξαπλώνουν, να κοιμούνται ή ακόμα να παίζουν με τα αγαπημένα τους παιχνίδια. Στις παιδικές φωτογραφίες συχνά τα νεκρά μωρά φωτογραφίζονταν με άλλα αδέρφια ή παιδάκια της ίδιας ηλικίας κάνοντας τη σκηνή του παιχνιδιού ακόμα πιο φυσική.
Οι νεκροί, συνήθως οι ενήλικες, φωτογραφίζονταν με τα μάτια ανοικτά σαν να ήταν ζωντανοί. Όπου αυτό δεν ήταν κατορθωτό, τους ζωγράφιζαν μάτια πάνω στα κλειστά βλέφαρα για να μοιάζουν ανοικτά. Ακόμα συνήθιζαν να βάφουν πάνω στη φωτογραφία τα μάγουλα και τα χείλη ροζ. Επίσης τα λουλούδια ήταν συχνό στοιχείο σ' αυτές τις φωτογραφίες για να δίνουν ακόμα μια πινελιά ζωής.
Η πιο τρομακτική όμως λεπτομέρεια, σ' αυτό το ούτως ή άλλως τρομακτικό συνήθειο, είναι ότι η φωτογραφία της τότε εποχής, απαιτούσε πολύ μεγάλους χρόνους έκθεσης ώστε το είδωλο να «γράψει» πάνω στο φιλμ. Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι έπρεπε να μένουν αρκετά δευτερόλεπτα ακίνητοι για να βγει η φωτογραφία, αλλιώς η εικόνα τους θα φαινόταν θολή και κουνημένη.
Όσο και να προσπαθούσαν, φυσικά, αυτό ήταν αδύνατο. Έτσι σχεδόν όλα τα πορτραίτα της εποχής παρουσιάζουν τους ανθρώπους «κουνημένους» και στην καλύτερη περίπτωση θολούς. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τους νεκρούς που καταφέρνουν να μένουν εντελώς ακίνητοι σε όλη τη διάρκεια της έκθεσης.
Έτσι, όπως και στη επόμενη φωτογραφία, οι ζωντανοί γονείς, έντονα καταβεβλημένοι και συγκινημένοι, παρόλο που προσπαθούν να το κρύψουν, φαίνονται θολοί, ενώ η νεκρή κόρη τους, που ποζάρει άνετη και χαλαρή, έχει ολοκάθαρα χαρακτηριστικά, που γράφουν με λεπτομέρεια πάνω στο φωτογραφικό χαρτί.
Πηγές
SkorpiaLogia
Cogitz (Photos)
Wikipedia
Λένα Δ. Πλόσκα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου