~ Καλημέρα από ψηλά

~ Καλημέρα από ψηλά

«Στένει ολόρθο το κουπί, χτίζει μια καλύβα και αποφασίζει να μείνει εκεί όλη του τη ζωή. Για τούτο τον Άγιο Ηλία τον βάνουν πάντα στα ψηλώματα».


Ο Αη Λιάς μας..  χτισμένος στον ομώνυμο λόφο πάνω από την Κοζάνη και στα 1020 υψόμετρο
αποτελεί σημείο αναφοράς των Κοζανιτών, παλιών και νέων.
Χτίστηκε επί Τουρκοκρατίας ακόμη - κάπου αναφέρεται ότι η ανέγερση αρχισε  το 1913 ενώ τα θυρανοίξια έγιναν το 1915- ενώ έως τότε υπήρχε στη θέση αυτή ένα μικρό εικονοστάσι.

Κατά την πενταετία 1920-1925 ο ιερός ναός λειτουργεί σα μοναστήρι με τον Κοζανίτη ιερομόναχο Νικάνορα Τσιμπέρη, ο οποίος νωρίτερα είχε υπηρετήσει ως ιερομόναχος Λαριούς με το όνομα Κωνστάντιος. Χρόνια αργότερα, κατά τη δεκαετία του 1950 μία μόνο καλόγρια μένει μόνιμα εκεί.

Υπήρξε προ του ’40 και λόγω της θέσης του -υγιεινό κλίμα με καθαρό αέρα- κέντρο αποθεραπείας από φθίση-φυματίωση.

Εδώ, στο λόφο του Ψηλού Αη Λιά γράφτηκε και μία ηρωϊκή-τραγική σελίδα της τοπικής ιστορίας κατά τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο.
 Την 27η Οκτωβρίου 1944, μία ημέρα  πριν την απελευθέρωση της Κοζάνης από τα γερμανικά στρατεύματα Κατοχής, 10 Αυστραλοί αλεξιπτωτιστές, αντί να πέσουν στα υψώματα του Κιουτσούκ Ματλή (Σκαφίδι), όπως πρόσταζε το αρχικό σχέδιο, με σκοπό την ενέργεια αποκοπής της τελευταίας γερμανικής φάλαγγας, έπεσαν κατά λάθος στο ύψωμα του Αϊ-λιά, όπου ήταν εγκατεστημένο γερμανικό φυλάκιο.Οι αλεξιπτωτιστές -πλην τριών που πιθανώς αιχμαλωτίστηκαν-δολοφονήθηκαν άγρια από τους Γερμανούς στρατιώτες.Ένα χρόνο αργότερα μέλη του Ελληνο-Αγγλο-Αμερικανικού Συνδέσμου Κοζάνης εντοίχισαν στο σημείο αυτό μαρμάρινη πλάκα με τα ονόματα των άτυχων στρατιωτών.

Ο ψηλός Αη-λιάς συνεχίζει να προσελκύει επισκέπτες και για τη θέα που προσφέρει με τον ευρύ ορίζοντα που εκτείνεται περιμετρικά αλλά και για  το δροσερό αεράκι του, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Απο κει ψηλά απολαμβάνεις την ηρεμία αντικρύζοντας τα Πιέρια και τον Όλυμπο.

Μια καλημέρα από ψηλά λοιπόν  ....
εκεί από τα 1020 υψόμετρο και λίγο ψηλότερα χάρη στον Πατερ Κωνσταντίνο Βασιλειάδη που δεν παραλείπει να μας εντυπωσιάζει όλο και περισσότερο με τις υπέροχες λήψεις του σε πολλά σημεία το νομού μας κι όχι μόνο.