Σάββατο 16 Μαρτίου 2024

Κοζανίτικη αποκριά, ένας αιώνας άρματα

Το έθιμο του Βασιλιά Καρνάβαλου και της Παρέλασης μεταφέρθηκε στην Ελλάδα από την Ιταλία και κυρίως από τη Βενετία, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, και γινόταν με εξαιρετική λαμπρότητα αρχικά μόνο στην Αθήνα και την Επτάνησο. 
Στην Κοζάνη και στην υπόλοιπη Βόρεια Ελλάδα, όπου η Αποκριά ήταν αγροτική στον πυρήνα της, τα αστικά αυτά στοιχεία εισχώρησαν πολύ αργότερα. Αν και ποτέ δεν αποτέλεσαν το βαρύ της πυροβολικό στην πόλη μας, όπου οι Φανοί βασίλευαν σχεδόν …απολυταρχικά, σιγά-σιγά καθιερώθηκαν σαν αναπόσπαστο στοιχείο των εκδηλώσεων και πήραν σημαντική θέση στα δρώμενα 
της Κυριακής της Μεγάλης Αποκριάς.

Η προέλευση των Φανών της Κοζάνης και της Κοζανίτικης Αποκριάς - Video

Τολμήσαμε και κατασκευάσαμε το πρώτο μας βιντεάκι για την ιστορία των ΠΡΟΓΟΝΙΚΩΝ ΕΣΤΙΩΝ, με τη χρησιμοποίηση πολλών φωτογραφειών και κειμένων που συμπεριλαμβάνονται στην πολυετή έρευνά μας για την ιστορία της πόλης της Κοζάνης ( παλιά με το όνομα Τύρισσα νέα με το σύγχρονο όνομά της).

Πώς γιόρταζε η Κοζάνη παλιά την Αποκριά..συνέχεια


Μουκαέτ’δις …..πριν 30 χρόνια 

Μέσα στη βδομάδα της αποκριάς οι Μηχανικοί έκαναν χορό στη BORA BORA την Παρασκευή . Μας κάλεσε ο Πα’ι’κούλης (R.I.P.) και πήγαμε μεγάλη παρέα .
Καλή ορχήστρα,καλή παρέα, μας πήρε το πρωί ….
“Οσοι άντεχαν ακόμα, 6 άτομα δηλαδή, βρεθήκαμε στο γραφείο του Πα’ι’κούλη που ήταν δίπλα από το πατρικό του και προσπαθούσαμε να τελειώσουμε ένα μπουκάλι μπέρμπον, μην απουμείν” τη σαρακοστή και το κόψει η μόλτσα .



του Αργύρη Ευαγ. Καλιανιώτη

Παρασκευή 15 Μαρτίου 2024

Πώς γιόρταζε η Κοζάνη παλιά την Αποκριά – Μοναδικές φωτογραφίες!

Το 1982 ανέλαβε Δήμαρχος ο Γιάννης Παγούνης και το Δ.Σ. διέθεσε αρκετά λεφτά για την αναβίωση της αποκριάς .
Υπήρχαν οι παλιοί πυρήνες οι φανοί και έγιναν ταυτόχρονα νέες προσπάθειες από ομάδες που τα μέλη τους ξεπερνούσαν τα όρια της γειτονιάς.Τότε έγιναν οι Κασμιρτζήδις οι Ξικλιαστιά’ι’δις και οι Μουκαέτ’δις .

Πέμπτη 14 Μαρτίου 2024

Η Αποκριά στην Κοζάνη

Αποκριά στην Κοζάνη  ..σημαίνει Παράδοση

Παρέλαση και Σάτυρα
Χάλκινα και Χορός
Φαγοπότι , Κέφι και Γλέντι
Φωτιά, Φανός και Γνήσιο Κοζανίτικο ιδίωμα

Η Κοζανίτικη Αποκριά είναι το κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός για την πόλη μας αλλά και την ευρύτερη περιοχή.

Τετάρτη 13 Μαρτίου 2024

Μνήμες Φανού

"Αγαπώ ένα χελιδόνι, που η μαμά του το μαλώνει, το μαλώνει και το βρίζει, την καρδούλα του ραγίζει...". Τα αποκριάτικα τραγούδια άρχισαν κι όλας να ακούγονται στην Κοζάνη που, όπως κάθε χρόνο, ετοιμάζεται για τις αποκριάτικες εκδηλώσεις της.

Απουκράτ΄κους Μπακλαβάς...

Ο βασιλιάς των γλυκών τις μέρες της Αποκριάς στην Κοζάνη είναι ο μπακλαβάς. Αλλά τι μπακλαβάς! Για να θυμηθούν οι παλιότεροι και να μάθουν οι νεότεροι παραθέτω την καταπληκτική περιγραφή που κάνει ο Στράτος Ηλιαδέλης στο διήγημα του «Η θκιά τ».

«Που μια βδουμάδ' αρχίτιρα χίρσιν η μάνα τ να τα τμάζ' όλα κι να στουμπίζ' τα καρύδια για τουν μπακλαβά!

Οι Φανοί της Σκ’ρκας

Μια αναδρομή στο παρελθόν της ιστορικής συνοικίας για να δούμε που άναβαν προπολεμικά και μεταπολεμικά οι 3 Φανοί της.

Μία από τις παλιές γειτονιές της Κοζάνης όπου άναβε Φανός ήταν και η Σκρκα. Πριν τον πόλεμο του ‘40 η Σκ’ρκα άναβε Φανό μπροστά στο ομώνυμο Πηγάδι της , σε πλάτωμα της οδού Γράμμου, λίγα μέτρα πιο πάνω από το μπακάλικο του Στέργιου Πατίκα. Στο άναμμα αυτού του Φανού πρωτοστατούσε ο ίδιος ο μπακάλης της γειτονιάς , ο Στέργιος Πατίκας και συμμετείχαν σ’ αυτόν οι άντρες κυρίως της γειτονιάς, που σύχναζαν για καμιά κούπα κρασί στο μαγαζί του.

Τρίτη 12 Μαρτίου 2024

Αποκριά 1942: H Κοζάνη υπό γερμανική κατοχή... (video)

Αποκριά 1942... Η Κοζάνη υπό γερμανική κατοχή..
Κάποιοι όμως, δεν το βάζουν κάτω...
 Ένα μικρό αφιέρωμα στην Κοζανίτικη Αποκριά από την REC Productions, με την ευγενική συμμετοχή του Φανού Αλώνια ‼️

Τα γλυκά της Αποκριάς στην Κοζάνη

Αρτυμένα

Το απαραίτητο στις περισσότερες περιοχές τσίκνισμα της Τσικνοπέμπτης δε φαίνεται να έχει βρει την θέση του στα παλιά κοζανίτικα έθιμα της Αποκριάς, ούτε φυσικά και η καθιερωμένη και … μαρτυρική ομαδική έξοδος σε κέντρα και σε χορούς.

Κυριακή 10 Μαρτίου 2024

Ποιος ήταν «Ο Παππούς ο Ραγκαβέλας» στο γνωστό Παραδοσιακό Κοζανίτικο άσμα;

Τον Ιούλιο του 2002 βρέθηκα στην οικία της Δόμνας Σαμίου για μία συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ”ΗΧΟΣ+HI-FI”. Αμέσως μετά, η Σαμίου, προφανώς ενθουσιασμένη με τον δικό μου ενθουσιασμό ενόσω μου μιλούσε, πετάχτηκε μέχρι το διπλανό διαμέρισμα, όπου διατηρούσε την πλούσια δισκοθήκη της. Γύρισε με μιαν αγκαλιά δίσκους, βινύλια. Τους κοίταξα, αλλά δεν υπήρχε ανάμεσα τους ο δίσκος που ήθελα από καιρό.

Βίντεο ντοκουμέντο: Η αποκριάτικη παρέλαση Κοζάνης στις 15 Μαρτίου του 1959!

Δείτε το μοναδικό video που υπάρχει στην εκπομπή
 «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΠΙΚΑΙΡΑ», στο Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο και αναφέρεται στο Κοζανίτικο Καρναβάλι στις 15 Μαρτίου
 του 1959.